Veštački zaslađivači na deklaracijama

Odlučila sam da u ovom blogu pišem o tome šta su veštački zaslađivači, ali i šta bi trebalo da znate o prepoznavanju veštačkih zaslađivača na deklaracijama kupovnih porizvoda.

Pre nego što dublje zaronimo u ovu temu, važno je da znate da sve vrste zaslađivača, a to su i prirodni i veštački, potom voće, povrće, žitarice i proizvodi od brašna, spadaju u grupu makronutrijenta pod nazivom ugljeni hidrati. Njih možemo takođe razvrstati u 2 kategorije: nerafinisani (i to znači da nisu industrijski obrađeni) ili rafinisani – u koje spadaju proizvodi od brašna (pice, testa, kolači, torte, hlebovi, grickalice…) u kojima se najčešće nalaze i veštački zaslađivači.

Industrijski prerađeni šećeri (zaslađivači)

Dakle, šećeri koji se prirodno nalaze u hrani su zdravi šećeri. Industrijski prerađeni  šećeri su u tesnoj vezi sa gojaznošću i brojnim drugim zdravstvenim tegobama.

Najnovije studije potvrđuju da veštački zaslađivač, koji se najčešće dodaje industrijskim proizvodima, visokofruktozni kukuruzni sirup (HFCS), dovodi i do povećanog rizika od nastanka kolorektalnog karcinoma.

Ono što je važno da znate o rafinisanim šećerima jeste da se nalaze u gotovo svim prehrambenim industrijskim proizvodima, ne samo u slatkišima.

Čitanje deklaracija

Ovo je navika koja od danas treba da postane deo svakog odlaska u kupovinu hrane. Na deklaracijama se navode brojne informacije. Jedna od njih je ukupna količina ugljenih hidrata (total carbohydrates), što se potom dalje grana na šećere, šećerne alkohole, vlakna i skrob.

Na deklaracijama se ispod stavke ,,ugljeni hidrati” nalazi podatak ,,od toga šećeri” koji predstavlja smernicu koliko se grama šećera nalazi na 100 g datog proizvoda.

Budući da su sastojci na deklaracijama ispisani prema procentu zastupljenosti u proizvodu, lako možete da vidite koji proizvod sadrži mnogo šećera. Npr., ukoliko na deklaraciji na prvom mestu među sastojcima stoji šećer, to znači da šećera ima više od svih drugih sastojaka u tom proizvodu.

Nažalost, proizvođači se veoma često služe raznim trikovima, pa ne navode tačnu količinu šećera koju neki proizvod sadrži, već posebno izdvajaju sastojke poput dekstroze, visokofruktoznog kukuruznog sirupa i drugih dodataka, što takođe jesu vrste šećera, ali to većina ljudi ne zna.

Količina dodatih šećera u industrijskim proizvodima

Proizvode možemo podeliti na one koji sadrže visok i one koji sadrže niži procenat šećera. Ova informacija predstavlja najvažniji podatak za ljude koji imaju dijabetes ili insulinsku rezistenciju.

Dakle, visokim procentom šećera u proizvodu smatra se više od 22,5 grama od ukupne količine šećera na 100 grama. Nižom vrednošću šećera smatra se proizvod koji sadrži 5 ili manje grama od ukupne količine šećera na 100 grama.

Oznake za šećer na industrijskim proizvodima

Postoji preko 50 naziva za razne vrste šećera koje možete da pronađete na deklaracijama. Ovo su najčešći:

beli šećer;
braon šećer;
kukuruzni sirup;
voćni koncentrati;
visokofruktozni kukuruzni sirup;
med;
saharoza;
invertni šećer;
slad ili malt.

Kad u industrijskom proizvodu nema dodatih šećera?

Sugar-free u prevodu znači ,,bez rafinisanog šećera”, međutim, proizvodi na kojima se nalazi ova oznaka ne moraju biti u potpunosti nezaslađeni. Zapravo, smatra se da proizvodi sa ovom oznakom mogu sadržati rafinisani šećer u količini manjoj od 0,5 grama po porciji. Često se, umesto rafinisanog belog šećera, koriste i drugi veštački zaslađivači.  Jedni od njih su šećerni alkoholi, koji imaju smanjenu kalorijsku vrednost i uglavnom se prave od kukuruznog skroba. Najčešće korišćeni šećerni alkoholi su: sorbitol, maltitol, ksilitol, arabitol, eritritol… gotovo svi sastojci čiji se nazivi završavaju na ,,ol”. Oni nisu dobra zamena rafinisanim šećerima jer u većim količinama mogu da uzrokuju nadimanje, gasove, dijareju, podstaknu razvoj kandide i drugih gljivica, a dovode se i u vezu sa brojnim hroničnim oboljenjima.

Oznaka ,,no added sugar’’, tj. ,,bez dodatog šećera’’ podrazumeva da hrana može sadržati isključivo prirodne (nerafinisane) ugljene hidrate, koje drugim rečima, zapravo, zovemo šećerima.

Da li ste ranije obraćali pažnju na ove informacije na deklaracijama?

Čitanje deklaracija proizvoda mnoge zbunjuje. Šta jesti umesto proizvoda koji sadrže rafinisane šećere? O ovome i brojnim drugim nedoumicama možete čitati u mojoj novoj knjizi “Vodič za kupovinu hrane”, ali i učiti u okviru Online group coaching programa, koji počinje 18. septembra. Pridružite nam se.