5 tipova neravnoteže creva

Svako od nas ima određeni „tip creva“ odnosno određeno stanje neravnoteže u crevima, koje dolazi do izražaja kada smo pod stresom. Naime, mikrobiom creva i mozak povezani su preko osovine (axis) creva-mozak. Kada smo pod stresom (mentalno ili fizički), mozak šalje signale ne samo da povećamo nivo kortizola (hormona stresa), već ti signali stižu i do creva. Dakle, tip neravnoteže creva je odraz načina na koji creva funkcionišu. Na primer, ukoliko vam se, usled anksioznosti ili nervoze, pojavljuju simptomi povezani sa probavom, kao što su nadimanje ili zatvor, vi imate „probavna creva“.

Sigurno možete iskusiti simptome koji se javljaju kod svih tipova neravnoteže creva. Međutim, vaš primarni tip je ono što se odnosi na ponašanje vašeg tela usled neravnoteže.

Poznavanje tipa neravnoteže creva može vam pomoći da bolje prilagodite hranu, suplemente i faktore životnog stila, koji čine da se osećate dobro.

5 tipova neravnoteže creva

1. Probavna creva

Probavna creva predstavlju tip neravnoteže creva sa probavnim problemima i simptomima povezanim sa radom digestivnog trakta, kao što su zatvor, nadimanje, dijareja, opstipacija, mučnina, sindrom nervoznih creva (IBS), prekomerno razmnožavanje bakterija u tankom crevu (SIBO) i gastritis.

Najčešći uzrok ovog tipa neravnoteže creva jesu disfunkcije u procesu varenja, poput nepravilnog žvakanja hrane, niskog nivoa želučane kiseline, manjka proizvodnje digestivnih enzima, problemi sa žučnom kesom, kao i sindrom propustljivih creva.

Do sada najveća studija, u okviru koje je uzorkovan ljudski mikrobiom, otkrila je da što su crevne bakterije raznolikije, to su ljudi zdraviji. Ljudima koji imaju ovaj tip neravnoteže creva često nedostaje raznolikost bakterija u crevima.

Takođe, često je slučaj i da ne praktikuju ishranu i način života koji podržavaju zdravlje creva. Umesto toga, evo nekoliko njihovih uobičajenih navika:

Konzumiranje iste hrane svakog dana.
Brzo jedenje ili jedenje u pokretu.
Nedostatak svežeg vazduha.
Previše fizičke aktivnosti ili sedentarni način života.
Manjak sna.
Konzumiranje hrane na koju ste intolerantni (ovo se ne odnosi samo gluten i mlečne proizvode, već i na veštačke zaslađivače i druge dodatke u industrijski proizvedenim namirnicama). Dugoročna ograničenja u ishrani (dijete bez mesa, masti ili ugljenih hidrata).
Nedostatak ravnoteže između posla i privatnog života.

2. Imunološka creva

Čak 70% imunološkog sistema smešteno je u crevima. Neki ljudi mogu biti skloniji simptomima slabljenja imunološkog sistema, kada im digestivni trakt ne funkcioniše kako treba.

Tip neravnoteže creva tzv. imunološka creva karakteriše pojava osipa na koži, autoimuna stanja, alergije, astma, višestruke intolerancije na hranu, osetljivost i reakcija na životnu sredinu i česte bolesti poput prehlade ili upale grla.

Iako svako može imati genetsku predispoziciju za pojavu ovog tipa neravnoteže creva, veruje se da se najčeće razvija u prve dve do tri godine života. Neka ograničena istraživanja sugerišu da deca koja primaju antibiotike u prvoj godini života imaju veći rizik za razvoj astme, alergija i intolerancije na hranu. To je zato što antibiotici uništavaju crevne bakterije, čak i one zdrave.

3. Toksična creva

Tip neravnoteže creva tzv. toksična creva imaju osobe koje pate od simptoma, poput različitih autoimunih stanja, infekcije creva ili lajmske bolesti, uprkos zdravom načinu života. Konzumiraju probiotike, piju smutije od zelenog lisnatog povrća, vežbaju i meditiraju, ali ipak ne mogu da otkriju šta je uzrok njihovih tegoba.

Uzrok ovog tipa neravnoteže creva je visok nivo oksidativnog stresa, što može dovesti do visokog nivoa zapaljenja u organizmu, istovremeno uzrokujući osetljivost na određene namirnice, sastojke i mirise.

4. Hormonalna i metabolička creva

Ako zdravlje u crevima nije u ravnoteži, tada ni hormoni nisu u balansu.

Oni koji imaju ovaj tip neravnoteže creva mogu imati digestivnu disfunkciju, poput prekomernog razmnožavanja bakterija u tankom crevu (SIBO), kandidu ili sindrom propustljivi creva, ali njihovi primarni simptomi povezani su sa hormonima, a tu spadaju endometrioza, policistični jajnici (PCOS), PMS simptomi, nepravilan menstrualni ciklus, nesanica ili različita stanja štitne žlezde. Budući da je zdravlje creva povezano i sa metaboličkim zdravljem, ljudi sa ovom vrstom neravnoteže creva mogu imati sve vrste metaboličkih neravnoteža. Neke od njih su neželjeno debljanje, umor i problem sa šećerom u krvi.

Što se tiče hormona, odnos hormona i crevnog mikrobioma je dvosmeran. Kada su crevne bakterije uravnotežene, onda su i hormoni u ravnoteži, i obrnuto. Postoji nekoliko vrsta hormona, na koje posebno treba obratiti pažnju. To su polni hormoni estrogen i testosteron, hormon sna melatonin, tiroidni hormoni i hormon stresa kortizol.

5. Moždana creva

Moždana creva su tip neravnoteže creva koji karakteriše poremećena veza mozga i creva. Primarni simptomi ovog tipa neravnoteže creva su anksioznost, depresija, autizam, poremećaji u ishrani, glavobolje i migrene.

Creva se često nazivaju „drugim mozgom“, jer su direktno povezana sa mozgom. Na taj način povezuju enterični i centralni nervni sistem.

Osovina (axis) creva i mozga predstavlja komunikacionu mrežu koja povezuje ova dva organa, na fizičkom, ali i biohemijskom nivou putem neurona (nervi), neurotransmitera i brojnih drugih hemikalija. Neuroni (nervne ćelije) imaju ulogu provodnika i ulogu prenosa i skladištenja infomacija u nervnom sistemu. Signale prenose od receptora do centralnog nervnog sistema (CNS). Zatim, od CNS-a do odgovarajućih ćelija i organa, koji će odreagovati na nadražaj.

Jedan od najdužih i najsloženijih nerava u ljudskom telu je vagus nerv, koji povezuje creva i mozak, tako što šalje signale u oba smera.

Dakle, što više stresa osećate, veća je verovatnoća da vaša creva pate.